Informatiefolder PVA 

Facebook PVA

                                          Ziekten bij hoenders

Uit: PVA clubblad van maart 2011 :  Ziekten bij hoenders.

Wat zegt dierenarts Harry Arts over de behandeling ?

LEZING OVER ZIEKTEN EN PLAGEN BIJ KLEINDIEREN, DOOR DHR. ARTS

Bron: Overgenomen uit Nieuwsbrief Hollanderclub nr. 27, oktober 2003.

 Afgelopen winter heeft Dhr. H.T. Arts voor de leden van de Kleindierensportvereniging Oostelijk Flevoland een boeiende en zeer leerzame uiteenzetting gegeven over allerlei ziektes bij onze kleindieren. Het verslag van die lezing treft u hieronder aan.

Dhr. Arts is onder andere werkzaam op commerciële konijnenhouderijen. Hiervan zijn er in Nederland slechts een beperkt aantal. In deze vorm van konijnenhouderij worden de voedsters elke 6 weken geïnsemineerd via KI. Per jaar moet elke voedster minimaal 60 gespeende jongen leveren, dat wil zeggen dat elke voedster minimaal 6 à 7 worpen per jaar moet hebben met minimaal 10 gespeende jongen. Massaproductie dus. Aan de commerciële konijnenhouderij worden steeds strengere eisen gesteld op het gebied van welzijn. Momenteel wordt op het Praktijkonderzoek Veehouderij in Lelystad onderzoek uitgevoerd naar diervriendelijker huisvestingssystemen waarbij voedsters in grotere groepen samenleven. Elke voedster heeft daarbij een eigen nestruimte dat alleen door haarzelf te betreden is.

ZIEKTEN BIJ HOENDERS 

Marek is een ziekte die verlamming geeft van de besmette dieren. De besmetting treedt op als de kuikens nog jong zijn. Op professionele broederijen worden kuikens direct na uitkomst uit het ei tegen deze ziekte geënt. Sommige rassen sierhoenders zijn vatbaar voor Marek; binnen vatbare rassen kunnen echter stammen voorkomen die minder vatbaar zijn. Marek wordt vaak pas zichtbaar op de leeftijd dat de dieren volwassen gaan worden. Een typisch verschijnsel is dat de dieren blijven zitten, met de poten vooruit. Ze hebben te weinig kracht meer om op te staan.

Gumboro. IBD of Gumboro is een jeugdziekte waarbij de organen als de bursa en de zwezerik aangetast worden. Hierdoor is het immuunsysteem lam gelegd en krijgen de dieren veel andere infecties als darmontsteking en huidontsteking. Ook gaan ze veel sneller dood en groeien onvoldoende uit tot een mooie kip. Het lijkt wel AIDS bij de mens. Op zich is deze ziekte niet dodelijk maar de bijkomende verschijnselen zorgen voor de erge kwalen.

Kalkpootmijt. Deze mijt komt over het algemeen voor op de poten van kippen. De mijt zit verborgen onder de beenschubben en uit zich doordat zijn afvalstoffen onder de schubben uit’groeien’ waardoor de typische kalkpoten zich vormen. Een andere verschijningsvorm is de bleke kop bij jonge dieren waarbij de kale huid gaat schilferen. Na enige tijd (enkele weken tot enkele maanden) verdwijnen de verschijnselen. De kalkpootmijt is te bestrijden door een onderhuidse injectie met Ivomec in een dosering van 0,1 ml per kg kip, van de 1% verdunning die verkocht wordt voor runderen en schapen.

NCD. NCD, New Castle Disease ofwel pseudo-vogelpest is besmettelijk en kan grote schade doen aan onder andere bedrijfspluimvee. Om overdracht te voorkomen moeten dieren die (tijdelijk) van adres wijzigen, geënt worden. De enting geeft ruim een halfjaar bescherming aan de dieren. De enting kan op verschillende manieren uitgevoerd worden. De aangemaakte entstof is slechts enkele uren houdbaar en wordt over de dieren in de ogen en neus gesproeid. Hier dient rekening mee te worden gehouden bij enting van hobbydieren op verspreid liggende adressen.

Bloedluis. Bloedluis, eveneens een mijt, bezoekt ’s nachts de kippen op de stokken en drinkt dan bloed uit de huid van de dieren. Overdag houden ze zich schuil in kieren in het hok. Bij grote concentraties bloedluis kunnen dieren zich slap gaan voelen. De conditie wordt minder en de dieren groeien minder hard of leggen minder eieren. Bloedluis kan dan vaak ook worden geroken in het hok. Ze verspreiden een zurige lucht. Ze kunnen worden bestreden door de kippen te poederen met Carbaryl poeder. Verder dient voorkomen te worden dat de bloedluis bij de kippen kan komen door bijvoorbeeld de stokken te plaatsen op oliebadjes waarbij de bloedluis, onderweg naar de kip, verdrinkt in olie. Bloedluis kan tevens worden bestreden door de kieren waar ze overdag verblijven, te bespuiten met bijv. Veerust (werkzame stoffen pyrethrum en piperonylbutoxide). Er zijn meerdere merken in de handel met dezelfde werkzame stoffen, vaak in wat andere verhoudingen. De ervaring is dat hiermee niet alle luis wordt bereikt waardoor, onder warme omstandigheden, snel een nieuwe populatie kan ontstaan. Ook is er een biologisch middel in de handel op basis van olie. Dit middel heeft geen dampende werking waardoor het niet in de kieren van het hout doordringt en dus minder effectief is. Onder koude omstandigheden wordt bloedluis inactief.

Luis. Hoenders kunnen door diverse luizen worden belaagd. Een goede methode om na te gaan welke luizen in het hok aanwezig zijn is als volgt. Een stuk golfkarton wordt opgerold en in het hok gelegd. Na een week wordt dit karton in een plastic zak gestopt en ingevroren. Na een dag wordt de rol uitgerold en kunnen de aanwezige luizen worden beoordeeld.

Worminfecties. Kippen die buiten lopen kunnen eenvoudig worminfecties oplopen. Deze dieren dienen 2 keer per jaar te worden ontwormd met bijv. Flubenol poeder dat over het voer gestrooid kan worden. Kippen die in een goed afgesloten hok verblijven, zullen minder snel worminfecties oplopen. 

Een zieke kip dient te eten en te drinken om weer aan te kunnen sterken. Een zieke kip is echter geneigd in een hoekje te kruipen en geen voer en water tot zich te nemen. Voeding onder dwang is dan raadzaam; dit kan door een bambix papje (licht verteerbaar) met behulp van een pipet in de krop te deponeren.

Cees van der Wel, secr. KDS Oostelijk Flevoland 

Ivermectine, koop je bij de Welkoop, is injectievloeistof tegen wormen etc. bij groot vee. Doe dat in een deodorant verstuiver en geef 2x per jaar een pufje onder de vleugel van de kip op het kale gedeelte, even inwrijven, ben je zelf ook van pootmijt, veerluis en wormen af. Apart ontwormen nog wel doen, 2x per jaar met Flubenol.
Wat ook helpt tegen pootmijt, knap duur, is DefendDog teken spray, je doet er tijden mee als je om de 3 maanden een pufje onder de vleugel doet, houdt ook bloedluis weg. Dieren die net met ivermec behandeld zijn, de eieren daarvan niet aan je kinderen geven de eerste 2 weken. Er zijn geen voorschriften van, maar neem het zekere voor het onzekere, bij vlees zit ook een wachttijd na behandeling.